Back جامعة غوته في فرانكفورت Arabic جامعة جوته ARZ Universidá Johann Wolfgang Goethe AST Frankfurt Universiteti Azerbaijani قوته فرانکفورت بیلیمیوردو AZB Франкфурцкі ўніверсітэт імя Гётэ Byelorussian Гьоте университет Франкфурт на Майн Bulgarian Goetheov univerzitet (Frankfurt na Majni) BS Universitat de Frankfurt Catalan Univerzita Johanna Wolfganga Goetheho Frankfurt Czech
 Sêl y brifysgol. | |
| Math | prifysgol gyhoeddus, local Internet registry, comprehensive university  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Johann Wolfgang von Goethe |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Frankfurt am Main |
| Gwlad |  Yr Almaen |
| Cyfesurynnau | 50.12791°N 8.66944°E |
 | |
Prifysgol ymchwil gyhoeddus yn yr Almaen yw Prifysgol Goethe Frankfurt am Main (Almaeneg: Goethe-Universität Frankfurt am Main) a leolir yn Frankfurt am Main yn nhalaith Hessen. Hon ydy'r brifysgol drydedd fwyaf yn yr Almaen, gyda thros 48,000 o fyfyrwyr.
Sefydlwyd dan yr enw Prifysgol Frankfurt am Main (Universität Frankfurt am Main) ym 1914 cyn newid ei henw ym 1932 er anrhydedd Johann Wolfgang von Goethe, un o feibion enwocaf Frankfurt. Cychwynnodd fel "prifysgol y dinasyddion", gydag arian a roddwyd gan drigolion cyfoethocaf y ddinas. Cafodd y rhan fwyaf o'r cyfalaf gwaddoledig ei fuddsoddi mewn bondiau rhyfel, ac felly wedi diwedd y Rhyfel Byd Cyntaf a chwymp Ymerodraeth yr Almaen cafodd gwaddol y brifysgol ei ddibrisio'n llwyr. Ym 1923, daeth yn brifysgol gyhoeddus wedi ei hariannu gan ddinas Frankfurt a thalaith Prwsia.[1]
Sefydlwyd y Sefydliad dros Ymchwil Cymdeithasol (Institut für Sozialforschung, IfS) yn Frankfurt ym 1923, ac yno yn y 1930au datblygodd Ysgol Frankfurt. Wedi i'r Natsïaid esgyn i rym ym 1933, diswyddwyd rhyw draean o athrawon y brifysgol gan y deddfau newydd, a chodwyd y faner Natsïaidd ar y campws. Symudodd yr IfS i Brifysgol Columbia ym 1934. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, difethwyd adeiladau'r brifysgol o ganlyniad i fomiau'r Cynghreiriaid ym Mawrth 1944. Cychwynnwyd ar y broses o ddad-Natsïeiddio'r brifysgol yn Ebrill 1945, ac ailagorodd ym 1946. Dychwelodd yr IfS i Brifysgol Frankfurt ym 1951.
Methodd y ddinas dalu ei hanner o'r costau ers 1965, ac felly ym 1967 cymerodd talaith Hessen yr holl gyfrifoldeb dros ariannu'r brifysgol. Frankfurt oedd un o brif fannau'r mudiad myfyrwyr yng Ngorllewin yr Almaen ym 1968, a chynhaliwyd protestiadau a meddianaethau ar y campws. Ehangwyd lleoliadau'r brifysgol ers y 1980au, ac yn 2004 cytunodd y dalaith i dalu €1.2 biliwn i chyflawni adeiladu'r tri champws.[1]
- ↑ 1.0 1.1 (Saesneg) "University history", Goethe-Universität Frankfurt am Main. Archifwyd o'r dudalen we wreiddiol drwy gyfrwng archive.today ar 27 Hydref 2023.